İş Zekasını Öğrenelim!

İş zekası; bilgilerin toplanması, entegrasyon, analiz ve sunum teknolojisini birleştiren uygulamalara karşılık gelmektedir.

“İş zekâsı (BI – Business Intelligence), verilerin analiz edilmesi, yöneticiler ve son kullanıcıların bilinçli iş kararları vermelerine yardımcı olan ve eyleme dönüştürülebilir bilgiler sunmak için geliştirilen teknolojiye dayalı bir süreçtir.” 1 İş zekâsının amacı, iş süreçlerinde daha iyi kararlar vermeyi desteklemektir. İş zekâsı sistemleri, veriye dayalı Karar Destek Sistemleri olarak da tanımlanabilir. Bilgilendirme kitapçıkları, rapor ve sorgu araçları gibi birbirinin yerine kullanılabilir şeylerden oluşmaktadır.

İş zekası, günümüzdeki teknolojik imkânlara sahip olmasa da 1890’larda da uygulandığı bilinmektedir. Howard Dresner, bu konuda öncülerden denilebilir. İş karar verme süreçlerini gündeme getirerek veri analizi tekniklerini uygulamak adına çalışmaları bulunmaktadır.

İş zekâsı sistemleri, çoğu zaman bir veri ambarı veya veri tabanında toplanan bilgilerin ve bu verilerin kullanılmasıyla birlikte, süreç yönetiminin etkin bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlanmasında rol oynar. Stratejik ve taktiksel iş kararlarının bilgilendiren eyleme dönüştürülebilmesi için kullanılan yazılımlar veya hizmetler olarak düşünülebilir. İş zekâsı araçları, kullanıcılara işlerin durumları hakkında detaylı bilgi sağlamak için raporlara, özetlere, gösterge tablolarına, grafiklere ve veri setlerine erişip analiz edilmesini sağlar. Ayrıca, bütün bu işlemlerin ardından analitik bulgular sunar. Verileri işlemek ve analiz etmek için ham bilgiyi kullanır. Bilginin size işlenmiş ve yorumlanabilir bir şekilde sunulmasını sağlar. Maliyetler, karar süreçleri ve raporlama gibi işlemleri sizin için daha kolay bir hâle getirir.

İş zekâsını çoğunlukla perakende hizmet sağlayan veya restoran zincirlerinin kullandığına tanık olabilirsiniz. KOBİ’ler tarafından da tercih edilebilir. Kritik ve stratejik kararlar alırken iş zekâsı önemli bir yer tutar. İş zekâsının kullanım alanları yeniden oluşturulan sözleşmelerin imzalanması, verimli olmayan süreçlerin geliştirilmesi veya seçeneklerin belirlenmesi gibi taktiksel durumlar göz önünde bulundurulur. Birden fazla operasyonel ağa sahip olmak, iş zekâsını zorunlu kılmaktadır.

İş Zekası Hakkında Az Bilinenler

İş zekâsı yaygınlaşan ve popülerleşen sistemler olsa da, hakkında hala bilinmeyen birçok şey bulunmaktadır. İş zekâsının kullanıldığı projelerin başarı yakalamasında, bilgiye erişim önemlidir. Tam erişimin sağlandığı bir BI, daha etkili sonuçlar elde etmeyi sağlayacaktır. Business Intelligence’ın daha çok üst seviye yöneticileri ilgilendirdiği düşünülse de, satışçıların da bu BI’dan yararlanması gerekebilir. Ana amaç, stratejik kararlar vermek ve verimsiz noktaların önlenmesini sağlamak olduğu için daha çok satış yapmak amacıyla satışçıların da bu sistemleri kullanabiliyor olması gereklidir. İşlerini yapmalarına yardımcı olacak olan bu sistemler ile başarıya doğru bir adım daha atılabilir.

İş zekâsının verilerinin toplandığı veya saklandığı yerler genellikle veri ambarlarıdır. Bir şirketin daha küçük veri marketlerinde de verilerin depolandığını görebilirsiniz. İş zekâsı, IK geliştirme süreçlerinde de yardımcı olmaktadır.

Self Servis denilen iş zekâsı sistemleri, son kullanıcılara doğrudan sunulmaktadır. BT katılımının bulunmadığı ve kuruluş bilgilerine erişim sağlandığı iş sistemleri ve veri analizlerinden oluşur. Teknik beceriler gerekmeksizin ve kendi verilerinizle işlem yapabilmenize olanak tanır. Kendi planlarınızı ve kendi tahminlerinizi yapmanıza yardımcı olur. Microsoft Excel, Access ve diğer araçların entegre edildiği sistemlerdir. İş zekâsı yazılımları, yazılım firmaları tarafından size sunulmuş entegre edilmiş sistemlerdir. Bugün, verilerinizi kolayca yönetebileceğiniz ve analiz edebileceğiniz bu sistemlere erişmek oldukça kolaydır. Etkileyici yatırımlar yapmanızı ve geri dönüşüm değerlerinizin artmasını sağlayacak sistemler, maliyetlerinizi düşürmenize de yardımcı olacaktır. ERP verilerinin erişilebilir ve okunabilir raporlara dönüştürülmesinde yardımcı olurlar. Tedarikçi ve müşteri ilişkilerinin güçlendirilmesinde ve fırsatların yakalanmasında da rol oynarlar. Kısacası iş süreçleriniz için gereken tüm analizleri kolayca yapmanızı sağlar.

1. https://searchbusinessanalytics.techtarget.com/definition/business-intelligence-BI