Ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkeler için inşaat sektörünün önemi oldukça fazladır. Ülkemizde inşaat sektörü ekonomik büyüme ve istihdam açısından oldukça önemli bir rol oynamaktadır.
Kazanılmış Değer Analizi’nin İnşaat Projelerinde Performansa Etkisi
Ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkeler için inşaat sektörünün önemi oldukça fazladır. Ülkemizde inşaat sektörü ekonomik büyüme ve istihdam açısından oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Kazanılmış Değer Analizi proje yönetiminde; maliyet, zaman, proje performansı ve ilerleme ölçümü ve kontrol açısından önemli bir analiz yöntemi olup farklı sektörlerde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Geleneksel proje yönetim sistemlerinin kullanıldığı geçmiş dönemlerde projenin ilerlemesi için kullanılan iki gösterge bulunmaktaydı. Bunlar;
Planlanan Maliyet,
Gerçekleşen Maliyet.
Bu göstergeler yöneticiye planlanan ve harcanan maliyetlerin karşılaştırılması açısından harika bir yardımda bulunsa da projenin ilerleyişi ile ilgili bilgilerden yoksundur. Kazanılmış Değer Analizi tam olarak bu eksikliği gidermek açısından projenin ilerleyişi açısından oldukça etkin bilgiler sunmaktadır.
Proje Maliyetinin Önemi
İnşaat projelerinde maliyet faktörü en önemli başlıklardan biridir. Bütçenin büyük kısmı inşaat sürecinde kullanılmaktadır. Bu sebeple, proje yöneticilerinin en büyük sorumluluklarından biri olan iş kalemleri harcamaları, bu maliyetleri kontrol altında tutmaları açısından oldukça önemlidir. Geleneksel maliyet yaklaşımlarında zaman ve maliyet analizi için genel olarak ayrı ayrı ve doğrudan izleme yöntemleri kullanılır. Doğrudan izleme yönteminde; planlanan ve gerçekleşen maliyet değerleri, öngörülen zaman aralıklarında karşılaştırarak ölçmeye dayanmaktadır. Fakat burada ki temel sorun, gerçekleşen maliyet karşılığında neler yapıldığı ve ne kadar zaman harcandığına dair bilgi olmayışıdır. İşte tam bu noktada Kazanılmış Değer Analizi gerçekleşen maliyet ve işin tamamlanma süresi arasında optimum seviyede ilişki kurulmasını sağlayarak gerçekçi bir analiz yapılmasına zemin hazırlamaktadır.
Kazanılmış Değer Analizi (KDA)
Kazanılmış Değer Analizi, zamanlama, maliyet ve teknik performansı bir araya getiren bir proje kontrol tekniğidir. Biten bir çalışma alanının kazanç değerini kanıtlar, projenin performansını belirler ve projenin ilerleyen safhalarında ki eğilimlerini tahmin etmek için planlanan maliyet ve gerçek maliyet ile karşılaştırır. KDA, inşaat sektöründe zamanı ve maliyeti kontrol eden bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Planlama ve yönetim işlevlerini entegre hale getirme yeteneğine sahiptir.
Kazanılmış Değer Analizi 3 boyutlu bir analiz yöntemidir. Aşağıda yazılı olan veri kaynaklarını esas almaktadır;
Planlanan Değer (PV), proje zaman çizelgesinde ki herhangi bir zamana kadar planlanmış işlerin toplam bütçesidir. Projenin performansı PV ile ölçülmektedir.
Gerçekleşen Değer (AC), proje zaman çizelgesinde herhangi bir anda tamamlanan bütün işler için harcanan kaynakların toplamıdır.
Kazanılmış Değer (EV), proje zaman çizelgesinde herhangi bi anda tamamlanan işlerin toplam değeridir. Bu değer PV cinsinden ölçülmektedir.
Kazanılmış Değer Analizi yararlandığı bu veri kaynaklarını alarak; planlanmış işin bütçelenen değerini (PV), tamamlanan fiziksel işin kazanılmış değeri (EV) ve işin gerçekleşen değeri (AC) ile karşılaştırabilir. Kazanılmış Değer Analizi kullanarak elde edilen performans sonuçları gerçekleştirilen işin objektif bir kıstasıdır.
Kazanılmış Değer Analiz Yönetiminde Sapmalar ve Performans
Sapmalar, temel verilerin karşılaştırılması sonucu projenin mevcut durumunu göstermektedir. Projede değerlendirme yapmak üzere sapmalar düzenli olarak ölçülmelidir. Çıkan sonuçlar raporlanarak düzeltici faaliyetler uygulanarak düzenlenmelidir. Endeksler performans ölçümü için oldukça önemli göstergelerdir. Bütçe ve zamanın ne kadar verimli kullanıldığını ve projede ki ilerleme eğilimini temsil etmektedir. Endeksler gelecek tahmin göstergesi olarak da kullanılmaktadır. Projenin tamamlanacağı tarihi ve ne kadar bütçe ile bitirileceği bilgisi endeksler yardımıyla tahmin edilmektedir. Sapma ve performans ölçümünde aşağıdaki parametreler kullanılmaktadır.
İş Programı Sapması (SV)
Maliyet Sapması (CV)
Planlama Performans İndeksi (SPI)
Maliyet Performans İndeksi (CPI)
Daha fazla bilgi için;
Erkan KARAMAN, Süleyman SON
Şubat 2018
BAUN Fen Bil. Enst. Dergisi, 20(1), 287-295, (2018)
